Aleje przydrożne i śródpolne stanowią charakterystyczny element krajobrazu Dolnego Śląska. Tradycja obsadzania dróg w tym regionie miała swoje początki w XVIII wieku i była kontynuowana, aż do połowy XX wieku. Sadzono przede wszystkim gatunki użyteczne dla człowieka: drzewa owocowe, lipy, a także morwy.Część powstających nasadzeń alejowych miało charakter reprezentacyjny. W tym celu obsadzano dębami, jaworami czy kasztanowcami drogi dojazdowe do dworów i pałaców. Aleje pełniły również funkcje strategiczne – osłaniały maszerujące oddziały wojsk, dawały pożywienie.

Ze względu na specyfikę ówczesnego transportu drzewa sadzone były blisko drogi. Dzięki czemu zielone sklepienia koron ochraniały podróżnych przed złą pogodą czy upałem

W okresie powojennym stopniowa modernizacja dróg skutkowała zanikiem poniemieckich nasadzeń, które były sukcesywnie wycinane i zastępowane obcymi gatunkami topoli. Topole sadzono zazwyczaj za rowem, w dalszej odległości od jezdni. Niestety, te kruche i szybko rosnące drzewa, stały się utrapieniem zarówno dla drogowców jak i rolników. Z tego powodu, w ciągu ostatnich lat topole są sukcesywnie wycinane, a w ich miejscu pojawiają się ponownie gatunki drzew użytecznych dla człowieka i przyrody.

Obecnie, w dobie rozwoju przemysłu, transportu i rolnictwa najważniejszymi powodami sadzenia alei drzew jest ochrona środowiska przed zanieczyszczeniami komunikacyjnymi, zapyleniem, erozją, a także względy estetyczne i przyrodnicze. Drzewa znacznie ograniczają zapylenie powietrza, korzystnie wpływają na jakość wód powierzchniowych, eliminują metale ciężkie z gleby. Są również miejscem występowania a także drogę przemieszczania się wielu chronionych i rzadkich gatunków zwierząt – ptaków, drobnych ssaków czy owadów. Szpalery drzew mogą pełnić również funkcje ekranów ukrywających nieestetyczne obiekty.

Obecność drzew przy drogach wciąż wzbudza wiele kontrowersji. Sporym problemem dla zarządców dróg są drzewa sadzone poza terenami zabudowanymi w bliskiej odległości od jezdni. Z jednej strony obiekty takie cechuje zazwyczaj duża wartość przyrodnicza, historyczna i krajobrazowa, z drugiej zaś obowiązkiem zarządcy drogi jest zapewnienie bezpieczeństwa kierowcom. W tym celu stosowane są ograniczenia prędkości, bariery energochłonne. Wycinka drzew innych niż topole, powinna być ostatecznością. Również w takim przypadku warto rozważyć pozostawienie drzew po jednej ze stron jezdni. Wycięte drzewa powinny być zastąpione nowymi nasadzeniami o wysokiej jakości

Projekt „Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień”

Mając na uwadze korzystny wpływ zadrzewień na stan środowiska przyrodniczego oraz na poprawę krajobrazu Dolnego Śląska Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja” w roku 2010 przystąpiła do realizacji ogólnopolskiego projektu „Drogi dla Natury”- aleje przydrożne jako korytarze ekologiczne dla pachnicy dębowej”. Całość działań koordynowała fundacja EkoRozwoju z Wrocławia. Głównym celem projektu było stworzenie odpowiednich siedlisk dla chronionego chrząszcza – pachnicy dębowej, poprzez sadzenie wybranych gatunków drzew wzdłuż dróg, przy jednoczesnym zachowaniu wymogów bezpieczeństwa kierowców. Łącznie na terenie całego kraju posadzonych zostało 30 tysięcy drzew, z czego 7,5 tysiąca posadziła Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja”. Projekt realizowany był do wiosny 2012 roku.

W tym samym roku rozpoczęto, obecnie realizowany projekt pn. „Drogi dla Natury – kampania na rzecz zadrzewień”, który otrzymał finansowanie ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej , a częściowo również z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej we Wrocławiu. Również tym razem pomysłodawcą i koordynatorem całości przedsięwzięcia jest fundacja EkoRozwoju z Wrocławia.

Jako główny cel projektu przyjęto odwrócenie trendu zanikania zadrzewień liniowych poprzez podniesienie świadomości urzędników, przedstawicieli władzy samorządowej oraz społeczności lokalnych na temat znaczenia i funkcji zadrzewień, a także poprawę umiejętności planowania i pielęgnacji zadrzewień, w sposób zgodny z wymogami bezpieczeństwa ruchu drogowego i poszanowaniem przyrody. W ramach projektu Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja” podjęła współpracę z pięcioma dolnośląskimi gminami: Jerzmanową, Gaworzycami, Legnickim Polem, Męcinką oraz Krotoszycami. W każdej z gmin odbyły się dwudniowe szkolenia dotyczące oceny stanu zdrowotnego i pielęgnacji drzew, identyfikacji chronionych mieszkańców alei, a także projektowania nowych nasadzeń . Oprócz przeprowadzonych szkoleń, dla każdej z gmin opracowany został programy zachowania zadrzewień, zawierający m. in. ogólną inwentaryzację większości alei w danej gminie wraz z zaleceniami. W każdej z gmin zaplanowano zostały także sadzenie drzew.

W związku z przedłużającą się zimą, planowane początkowo na marzec nasadzenia, zostały przesunięte na połowę kwietnia. Ostatecznie, w poszczególnych gminach nasadzenia rozpoczęto w dniach od 17 do 19 kwietnia br. Z puli 100 drzew, przypadającej na każdą z gmin, połowę miała posadzić profesjonalna firma, pozostałą część mieszkańcy danej gminy.,/p>

Gmina Krotoszyce

Na terenie gminy Krotoszyce, w ramach projektu „Drogi dla Natury - kampania na rzecz zadrzewień” posadzonych zostało 70 lip drobnolistnych oraz 30 jabłoni. Połowę lip oraz 22 jabłonie posadzone zostały na odcinku drogi gminnej pomiędzy Szymanowicami, a ulicą Smokowicką. Miejsce nasadzeń zostało wybrane nieprzypadkowo. Stworzony szpaler będzie stanowić izolację od pobliskiej od huty miedzi w Legnicy. Pozostałe drzewa zostały przekazane sołtysom miejscowości: Winnica, Kościelec, Złotniki, Prostynia.

Organizator nasadzeń – Fundacja Ekologiczna „Zielona Akcja”,, wraz z Urzędem Gminy Krotoszyce pragną serdecznie podziękować za duże zaangażowanie wszystkich, którzy pomogli nam sadzić drzewa.

{gallery}news/2013/kwiecien/nasadzenia{/gallery}